Τι είναι η Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας;

Η Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας (Η.Ε.Ω.Κ.) είναι μια πάθηση, η οποία σχετίζεται με τη μεγάλη ηλικία και η οποία προοδευτικά καταστρέφει την κεντρική όραση. Η κεντρική όραση είναι απαραίτητη για να βλέπει κανείς μικρές λεπτομέρειες, καθαρά τα αντικείμενα και είναι βασική για καθημερινές δραστηριότητες, όπως είναι το διάβασμα και η οδήγηση.

Η Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας δεν προκαλεί καθόλου πόνο. Σε μερικές περιπτώσεις εξελίσσεται τόσο αργά που οι ασθενείς παρατηρούν ελάχιστη αλλαγή στην όρασή τους. Σε άλλες περιπτώσεις η πάθηση εξελίσσεται πολύ πιο γρήγορα και μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια της κεντρικής όρασης και στα δυο μάτια. Η Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας είναι η συχνότερη αιτία απώλειας της όρασης σε άτομα μεγαλύτερα των 60 ετών στο δυτικό κόσμο.

Η ωχρά κηλίδα βρίσκεται στο κέντρο του αμφιβληστροειδούς χιτώνα, ο οποίος είναι ένας φωτοευαίσθητος ιστός στο πίσω κομμάτι του ματιού. Η Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας εμφανίζεται σε δυο μορφές: την υγρή και την ξηρή.

Τι είναι η Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας ξηρού τύπου

Η Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας ξηρού τύπου εμφανίζεται όταν τα φωτοευαίσθητα κύτταρα στην ωχρά κηλίδα καταστρέφονται σιγά σιγά, έτσι ώστε να μειώνεται η όραση σταδιακά στα μάτια. Καθώς η ξηρή Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας χειροτερεύει, είναι δυνατόν να παρατηρήσετε ένα θολό σημείο στο κέντρο της όρασής σας. Με την πάροδο του χρόνου, οι λειτουργίες της ωχράς κηλίδας μειώνονται και συνεπώς η κεντρική όραση χάνεται.

Το πιο κοινό σύμπτωμα της Ηλικιακής Εκφύλισης της Ωχράς Κηλίδας ξηρού τύπου, είναι η ελαφρώς θολωμένη όραση. Είναι πιθανόν να έχετε δυσκολία να αναγνωρίσετε πρόσωπα. Μπορεί επίσης να χρειάζεστε περισσότερο φως για να διαβάσετε ή για να εκτελέσετε άλλες δραστηριότητες. Η Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς ξηρού τύπου, κατά κανόνα επηρεάζει και τα δυο μάτια, αλλά η απώλεια της όρασης μπορεί να προηγηθεί στο ένα μάτι. Ενενήντα τοις εκατό των ασθενών με Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας έχουν την ξηρή μορφή.

Τι είναι η Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας υγρού τύπου

Η Ηλικιακή Εκφύλιση της Ωχράς Κηλίδας υγρού τύπου, εμφανίζεται όταν ανώμαλα παθολογικά αγγεία αρχίζουν να σχηματίζονται κάτω από την ωχρά. Αυτά τα παθολογικά νέα αγγεία είναι πολύ εύθραυστα και πολύ συχνά εμφανίζουν διαρροή αίματος και υγρού. Η συλλογή αίματος και υγρού ανασηκώνει την ωχρά από την φυσιολογική της θέση στο πίσω τμήμα του ματιού. Σε αυτή την περίπτωση, η πτώση της κεντρικής όρασης εμφανίζεται πολύ γρήγορα.

Ένα πρώιμο σύμπτωμα της υγρής Ηλικιακής Εκφύλισης της Ωχράς Κηλίδας είναι ότι οι ευθείες γραμμές εμφανίζονται κυματιστές. Αν προσέξετε τέτοιες αλλαγές στην όρασή σας πρέπει να επικοινωνήσετε με τον οφθαλμίατρό σας αμέσως. Χρειάζεστε επειγόντως μια ολοκληρωμένη εξέταση, η οποία να περιλαμβάνει εξέταση του βυθού μετά από διαστολή της κόρης (βυθοσκόπηση) και Οπτική Τομογραφία συνοχής OCT ωχράς κηλίδος.

Προμηθευτείτε από τον οφθαλμίατρό σας ένα Amsler Test ( Εικόνα 1) για αυτοεξέταση στο σπίτι. Αν παρατηρήσετε αλλαγή στην όρασή σας, ενημερώστε τον ιατρό σας.

ΕΠΙΑΜΦΙΒΛΗΣΤΡΟΕΙΔΙΚΗ ΜΕΜΒΡΑΝΗ (ERM)

Πρόκειται για μία λεπτή μεμβράνη που καλύπτει την ωχρά κηλίδα σαν σεντόνι. Προκαλεί παραμόρφωση των ειδώλων, θόλωση της κεντρικής όρασης και μεταμορφοψία. Παρατηρείται μετά από οφθαλμικές φλεγμονές ή αιμορραγία του οπισθίου ημιμορίου, αγγειακές αποφράξεις, διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, επεμβάσεις-laser οπισθίου ημιμορίου ή και ιδιοπαθώς, δηλαδή χωρίς εμφανή αιτία. Ανάλογα με το πάχος της, διακρίνεται σε δύο μορφές:

• Cellophane maculopathy: λεπτή μεμβράνη χωρίς έλξη ή παραμόρφωση του κεντρικού βοθρίου.
• Macular pucker: παχειά μεμβράνη που προκαλεί έλξη και παραμόρφωση του κεντρικού βοθρίου, συνεπώς και συμπτώματα.

Η διάγνωσή της γίνεται με βυθοσκόπηση και ΟCT ωχράς κηλίδος. Σε αρχικά στάδια, επί απουσίας συμπτωμάτων και παραμόρφωσης της ανατομίας του κεντρικού βοθρίου και διατήρησης της οπτικής οξύτητας, συνιστάται παρακολούθηση και επανεξέταση από τον ιατρό σας σε μεσοδιαστήματα που ο ίδιος κρίνει απαραίτητο. Σε πιο εξελιγμένα στάδια όπου πιθανόν εμφανίζονται και επιπλοκές (κυστικό οίδημα, ψευδοοπή ή αληθής οπή ωχράς μερικού ή ολικού πάχους), απαιτείται χειρουργική αντιμετώπιση.

ΟΠΗ ΩΧΡΑΣ ΚΗΛΙΔΟΣ

Πρόκειται για ένα κενό (τρύπα) στον αμφιβληστροειδή στην περιοχή της ωχράς κηλίδος. Σχετίζεται άμεσα με την αποκόλληση υαλοειδούς, κατά την εξέλιξη της οποίας προκαλείται έλξη σε αυτό το σημείο και μετατόπιση των φωτοευαίσθητων κυττάρων από το κέντρο, αφήνοντας τελικά μια οπή. Άλλα αίτια είναι οι έλξεις από συμφύσεις μεταξύ υαλοειδούς και αμφιβληστροειδούς, η υψηλή μυωπία, τραύμα του οφθαλμού, χρόνιο κυστικό οίδημα.

Ανάλογα με το πάχος, διακρίνεται σε 4 στάδια. Τα συμπτώματα που προκαλεί είναι αρχικά θόλωση και παραμόρφωση της κεντρικής όρασης και μετέπειτα, αν εξελιχθεί, κεντρικό σκότωμα. Περίπου 10% των ασθενών με οπή ωχράς στο ένα μάτι, εμφανίζουν οπή και στο άλλο μάτι.

Η διάγνωση γίνεται με βυθοσκόπηση και OCT ωχράς κηλίδος.

Η αντιμετώπιση, εφόσον χρειαστεί, είναι χειρουργική.