Τα οπτικά ερεθίσματα προσλαμβάνονται από τον αμφιβληστροειδή, όπου μετατρέπονται σε νευρικά, για να φτάσουν τελικά στον ινιακό λοβό του εγκεφάλου, στο πίσω μέρος του κεφαλιού μας, προς αναγνώριση και επεξεργασία.
Η μεταφορά των νευρικών ερεθισμάτων από τον αμφιβληστροειδή προς τον εγκέφαλο γίνεται μέσω του οπτικού νεύρου. Το οπτικό νεύρο μπορεί να υποστεί φλεγμονή, ισχαιμία, χρόνια πίεση αλλά και να εμφανίσει όγκο ή και ατροφία.
-Οπτική νευρίτιδα
Η οπτική νευρίτιδα είναι μια φλεγμονή του οπτικού νεύρου και μπορεί να σχετίζεται με νόσους όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας , με αυτοάνοσα νοσήματα όπως η νόσος του Crohn ή ο ερυθηματώδης λύκος αλλά και με λοιμώδη νοσήματα όπως η φυματίωση ή η τοξοπλάσμωση. Κοινά συμπτώματα της οπτικής νευρίτιδας είναι η αιφνίδια απώλεια όρασης καθώς και η διαταραχή της αντίληψης των χρωμάτων και της φωτεινότητας.
-Πρόσθια ισχαιμική οπτική νευροπάθεια
Οφείλεται συνήθως σε αρτηριοσκλήρυνση ή σε νόσους του κυκλοφορικού (υπέρταση,εμβολή). Κοινά συμπτώματα είναι έντονη ή ηπιότερη αιφνίδια απώλεια όρασης.
-Ατροφία οπτικού νεύρου
Διακρίνεται σε 2 τύπους, σε πρωτοπαθή όταν οφείλεται σε γονιδιακή αιτιολογία και σε δευτεροπαθή όταν προκύπτει από άλλη παθολογική κατάσταση ή τραυματισμό. Και στις δυο περιπτώσεις εκδηλώνεται με προοδευτική απώλεια όρασης.
-Οίδημα Οπτικού Νεύρου
Είναι η προπέτεια της κεφαλής του οπτικού νεύρου, η οποία συνοδεύεται από ασάφεια των ορίων της και συμφόρηση των φλεβών πέριξ, ενίοτε και από περιθηλαία αιμορραγία. Ο ασθενής μπορεί να είναι ασυμπτωματικός και να ανιχνευτεί σε τυχαίο έλεγχο ή να αναφέρει ασάφεια/απώλεια τμήματος της περιφερικής του όρασης, διπλωπία, διαταραχή της αντίληψης των χρωμάτων, ακόμα και ναυτία-έμετο-νευρολογικά ελλείμματα σε προχωρημένες καταστάσεις. Προκαλείται από αύξηση της ενδοκράνιας πίεσης και είναι συνήθως αμφοτερόπλευρο. Πιθανά αίτια είναι μια χωροκατακτητική εξεργασία στον εγκέφαλο, τραυματισμός, ενδοκράνια ή εξωκράνια αιμορραγία, σοβαρή υπέρταση, αντισυλληπτικά χάπια κ.ά. Μονόπλευρο οίδημα παρατηρούμε σε περιπτώσεις οπτικής νευρίτιδας, όγκου- εξεργασίας ή άλλης παθολογίας που επηρεάζει τη μία οπτική οδό. Επίσης, μπορεί να πρόκειται για ψευδο-οίδημα , προκαλούμενο από drusen οπτικής θηλής ή ανατομική παραλλαγή.
Αρχικά είναι απαραίτητη η λήψη καλού ατομικού, οικογενειακού και φαρμακευτικού ιστορικού. Με βυθοσκόπηση και OCT οπτικής θηλής (ενίοτε και οπτικά πεδία) θα διαπιστωθεί εάν πρόκειται για αληθές οίδημα, οπότε και κρίνεται αναγκαία η παραπομπή και συνεργασία με νευρολόγο για περαιτέρω εξετάσεις (MRI/CT εγκεφάλου, νευρολογική εκτίμηση +/- ΟΝΠ) και κατ ‘επέκταση η άμεση και εξατομικευμένη αντιμετώπιση.